De zinkexperts van de toekomst, Mark en Dirk, vertellen hun verhaal

Even voorstellen

Mark is 22 jaar en komt uit Landsmeer. Zijn opa, vader, oom en wie niet uit de familie werken bij het familiebedrijf L. Sax BV. Niet gek, dat de toen 15-jarige Mark tijdens de zomervakantie enkele kleine klussen oppakte en als 16-jarige een opleiding richting loodgieter is gestart. Het begon met projecten binnenshuis tot hij vervolgens het dak op mocht. Dat is nu 1,5 jaar geleden en voorlopig komt Mark niet meer van dat dak af. “Eigenlijk bevalt dat me heel erg”, zegt Mark met een lach. Als het even kan het liefst een monumentaal dak met een prachtig uitzicht.

Dirk komt uit een klein dorpje, genaamd Groessen. Op jonge leeftijd moet je vaak al loopbaankeuzes maken, zonder dat je precies weet wat je wilt. Ook Dirk wist niet precies wat hij wilde en zijn oom schoot hem te hulp. Op zijn 19e kreeg Dirk de kans om het loodgieters- en leidekkersvak uit te proberen door aan de slag te gaan bij het bedrijf van zijn oom, Van Wely Leidekkers. Dirk begon met hand-en-spandiensten, maar ondertussen draait deze 22-jarige vakman op volle toeren mee.

Mark is hard aan het werk op de linkerfoto en Dirk is bezig met zijn vergaarbak op de rechterfoto.

Liefde voor het vak

Mark: Veel vaklieden zijn dol op het werken buiten. Weer of geen weer. Dit geldt ook voor Mark: “De vrijheid die je hebt en gewoon het buiten zijn, dat vind ik heerlijk. Het uitzicht verveelt nooit en het feit dat je met je handen bezig bent en aan mooie panden kunt werken, monumentale panden”. Dat deze jonge zinkwerker een zwak heeft voor oude panden, komt duidelijk naar voren in zijn verhaal. Gelukkig heeft het loodgietersbedrijfbedrijf L. Sax BV., waar Mark nog altijd werkzaam is, vooral projecten waar monumentale panden centraal staan.

Dirk: Vooral de afwisseling spreekt hem erg aan. Dirk vertelt: “Het is heel gevarieerd, je doet van alles: loodwerk, leiwerk, koperwerk en zinkwerk. Ik vind loodwerk wel het mooiste, je kunt er van alles mee eigenlijk, bijvoorbeeld mooie rondingen maken”. Ook de vrijheid die je krijgt vindt hij fantastisch en dat je je helemaal kan verliezen in je werk. “Je bent er heel druk mee, je bent automatisch veel met je werk bezig en dat maakt het heel leuk.”. Bovendien weet je ook nooit wat je tegenkomt. Je krijgt de opdracht om een goot te vervangen, maar dan kan het zomaar zijn dat het onderliggende hout ook niet meer in de beste conditie is. Het is altijd weer een verrassing.

Favoriete projecten

Mark: Hij vertelt trots over het huidige project waar hij aan werkt. Het hele dak van het voormalige Paleis van Justitie, een prachtig monumentaal pand, wordt opnieuw voorzien van zink. Een megaproject direct aan de Prinsengracht, in hartje Amsterdam. “We zijn daar 1400m2 zinken daken aan het leggen en allemaal goten en ook lood.” vertelt Mark. Daarnaast heeft hij ook meegewerkt aan het vervangen van de dakgoten en het aanbrengen van veel loodwerk in het Begijnhof, ook in het centrum van Amsterdam.

Het voormalige Paleis van Justitie, het huidige project van Mark.

Dirk: Ook Dirk werkt vooral op projecten waar monumentale panden centraal staan. Op de vraag of hij ook wel eens nieuwbouwprojecten doet, krijg ik een duidelijke en verlengde ‘nee’ als antwoord: “Neee, nooit. Allemaal restauratie, 90% kunnen we wel zeggen.”. Er zijn vele projecten om uit te kiezen, maar het favoriete project van Dirk is Kasteel ter Horst in Loenen. Hier kwamen alle specialisaties samen. Ze hebben het leiendak onder handen genomen, maar ook het lood- en zinkwerk. Een typisch voorbeeld van de afwisseling die Dirk zo leuk vindt.

Kasteel ter Horst: “In het begin moet je er gewoon even aan wennen en dan gaat het wel.” antwoordt Dirk op de vraag of hij geen hoogtevrees heeft.

Kiezen voor een opleiding

Mark: Door het te doen en het werk als dakdekker te ervaren heeft Mark zich het vak eigen gemaakt. Af en toe een cursus, maar voornamelijk ervaring. Net als de groep dakdekkers van het bedrijf waar hij werkt en waarschijnlijk wel meerdere vakmannen die je op het dak vindt. Mark kreeg de vraag vanuit zijn bedrijf, lid van de Zinkmeesters, of hij het dak leuk vindt en of hij door wilde met het vak? Een volmondige ‘ja’ zorgde ervoor dat ze Mark hebben opgegeven voor de NCE-opleiding Restauratie Zinkwerkers, natuurlijk ook omdat hij graag aan monumentale oude panden werkt.

Dirk: Dirk heeft al zijn kennis en kunde verzameld door werkervaring. Daarnaast leer je veel van collega’s die al langer in het vak zitten en natuurlijk van je leermeester. “Er zijn ook weinig opleidingen voor, deze opleiding is de eerste.”, vertelt Dirk. Het bedrijf waar hij voor werkt is ook lid van de Zinkmeesters en hecht waarde aan het opleiden van zijn medewerkers. Dirk is namelijk niet de enige, ook collega's Reinout en Rens kregen de kans om aan de opleiding deel te nemen. “En dat leek ons hartstikke leuk”, zegt Dirk.

De toegevoegde waarde van een restauratieopleiding

Mark: Iedereen leert wel nieuwe dingen op de opleiding. “Gewoon die regeltjes en richtlijnen leren en je maakt ook niet alles mee in de praktijk. Daarnaast leer je sowieso ook de stappen, hoe je iets moet opbouwen, van binnenuit. En hoe het officieel hoort, waar je allemaal rekening mee moet houden.” Er zijn tal van uiteenlopende projecten uit te voeren als zinkwerker. Mark heeft tijdens de praktijklessen voor het eerst een vergaarbak gemaakt. “In de praktijk doe je dat niet vaak meer, maar hier heb je gewoon de rust en de tijd om dat te oefenen. Vaak doen mijn collega’s de moeilijkere dingen even, gewoon omdat het wat sneller af moet”. Het uiteindelijke doel is dat hij door het volgen van de opleiding deze ‘moeilijkere dingen’ ook zelf kan aanpakken. Een ander leuk onderdeel is dat er allemaal vaklieden op de opleiding zitten met verschillende achtergronden. “Je leert van elkaar. Sommige jongens hebben al veel ervaring met leiwerk en ik nog helemaal niet. Dus dan leer je een beetje hoe dat gaat. Ook discussiëren we over bepaalde onderwerpen”, zegt Mark.

Dirk: Tijdens de opleiding krijgen de studenten de rust en ruimte om een project aan te pakken of een specifieke techniek eigen te maken, zoals een vergaarbak. “Je hebt op de opleiding net iets meer tijd, dan kun je je de fijne kneepjes van het vak eigen maken. Je kunt er net iets langer over doen en er dus ook iets langer over nadenken.” Op projecten, ook al zijn het restauratieprojecten, is er altijd een vorm van tijdsdruk door het commerciële aspect. “Tijd is er wel, maar als we dagen overhouden als het project af is, is dat mooi meegenomen”, zegt Dirk lachend. Ondanks dat het af en toe wat veel theorie is, heeft Dirk het geluk dat hij de achtergrondinformatie interessant vindt en het daardoor redelijk makkelijk kan opnemen. Het ‘hoe’ en ‘waarom’ en ook de historie zijn voor hem het meest boeiend.

Handgemaakte vergaarbakken

Toekomstperspectief

Mark: “Kerken vind ik altijd wel heel mooi, maar dat is dan ook gelijk wel weer heel zwaar werk”, zegt Mark als hij over toekomstige projecten praat. “Een kerk heeft veel risico’s, ook omdat het echt heel oud is, meer brandrisico’s en veiligheidsrisico’s.” Maar goed, een beetje uitdaging hoort bij het vak.

Dirk: Binnenkort gaan ze het zinken dak van het Paleis op de Dam in Amsterdam onder handen nemen. Een megaproject dat in het voorjaar van 2024 van start gaat. “Eigenlijk zou het afgelopen voorjaar (2023) al starten en het nadeel is dat de einddatum eigenlijk wel gelijk moet blijven”, zegt Dirk. Haalbaar lijkt dat niet, maar het is wel een typisch voorbeeld van de tijdsdruk waar hij het eerder over had. Ondanks de tijdsdruk werkt hij wel graag op ‘onze’ Nederlandse monumenten en ziet hij zichzelf dit afwisselende werk de komende jaren nog wel uitvoeren.

Wij wensen Mark en Dirk nog veel succes tijdens de opleiding en de projecten die zij uitvoeren. Er is geen twijfel over mogelijk, deze twee vakmannen gaan wij zeker vaker tegenkomen in de restauratiebranche.