Even voorstellen: Erik Jan Brans en Martin Veerman

Wat hebben jullie met erfgoed, restauratie en onderwijs?

Erik Jan (links op de foto): “Erfgoed is mijn vak. Tijdens mijn studie HTS Weg- & Waterbouw heb ik de switch gemaakt richting monumentenzorg en heb Bouwkunde gestudeerd aan de TU Delft met specialisatie restauratie. Sindsdien ben ik nu bijna 40 jaar werkzaam in verschillende rollen, sinds 24 jaar als architect bij Rothuizen in Middelburg. Ik maak me zorgen over hoe het verder moet in de restauratie in brede zin. Zo’n tien jaar geleden heb ik daarom deelgenomen aan de stuurgroep van Restauratie Opleidingsprojecten Zeeland (ROP Zeeland) voor de begeleiding van leerlingen op restauratiebouwplaatsen. Bij de VAWR zien we de laatste tijd een leegloop van ervaren restauratiearchitecten en een gebrek aan goede opleidingsmogelijkheden voor jonge architecten. We hebben regelmatig stagiaires bij Rothuizen van ROC Scalda en de Hogeschool Zeeland. Sommigen worden gegrepen door het vak, dat is mooi om te zien en dan hoop ik dat ze hun plek vinden in de restauratiebranche. Ik geef elk jaar gastlessen over restauratie bij de MBO-opleiding Bouwkunde van ROC Scalda en dan probeer ik uiteraard studenten enthousiast te maken voor het erfgoed.”

Martin (rechts op de foto): “Vanuit renovatie en onderhoud van bestaand vastgoed ben ik na een bedrijfsovername door mijn werkgever de restauratie ingerold, als directeur van restauratiebouwbedrijf Jurriëns. Het restauratievirus heeft me onmiddellijk gegrepen. Ik ben een techneut en in de restauratie kun je echt bezig met de bouwtechniek. Dat is wijs! Ook de liefde van onze restauratievaklieden voor hun vak maakt mij enthousiast. Goed erfgoed- en restauratieonderwijs is cruciaal om 1. het vak door te kunnen geven en 2. om voldoende mensen met vakinhoudelijke kennis op te leiden. Dat is een flinke uitdaging met de huidige krapte op de arbeidsmarkt en de vergrijzing.”

Hoe vullen jullie de rol van bestuurslid bij het NCE in?

Martin: “Sinds eind 2021 ben ik als vertegenwoordiger van de Vakgroep Restauratie bestuurslid bij het NCE. Ik wil mensen graag enthousiasmeren voor het mooie restauratievak en voor de uitstekende mogelijkheden voor opleiding en bij-/nascholing van het NCE en het Nationaal Restauratie Centrum. Er staat een onderwijsapparaat, dat hartstikke goed draait. Ik wil mijn steentje bijdragen aan het creëren van de juiste omstandigheden c.q. omgeving voor al die mensen, die zich inzetten voor de opleidingen en de studenten. Als bestuurslid, maar ook vanuit Jurriëns. Eén van onze collega’s, Martijn Barendregt, is bijvoorbeeld in september jl. begonnen met lesgeven bij de opleiding Specialist Restauratie Timmeren/Metselen in Nieuwegein. Bij Jurriëns zijn we zowel intern als via externe kanalen actief bezig met kennisoverdracht.”

Erik Jan: “Sinds een half jaar ben ik bestuurslid bij het NCE. Ik wil graag de VAWR en het tweejarige, postacademische Professioneel Ervarings Programma (PEP) verbinden met het NCE. Om architect te worden, een beschermd beroep, moet je een specialisatietraject doorlopen van twee jaar. Ik wil bijdragen aan modules over restauratie voor dit traject, zodat architecten kennis hebben van wet- en regelgeving op gebied van erfgoed en van technische aspecten, zoals hoe een houtverbinding in elkaar zit en vooral de ethische aspecten, die kleven aan het werken met erfgoed. Daar is niet of onvoldoende in voorzien in de huidige opleidingen. In het veld wordt de noodzaak gevoeld om deze aspecten wel aan jonge professionals mee te geven.”

Wat doen jullie in jullie dagelijkse, professionele leven? 

Erik Jan: “Bij Rothuizen ben ik vooral bezig met planvorming en begeleiding van restauratieprojecten. Het leukste aspect van mijn werk is wat ik noem het ‘tijdreizen’. Als je een monument in detail bestudeert, maak je één op één contact met de vakman uit het verleden. Je kunt aan bijvoorbeeld een blok steen zien wat een steenhouwer heeft gedaan, of er iets is misgegaan en hoe hij (of zij) dat dan heeft opgelost. Je komt heel dicht bij de vakman van toen. De mooiste projecten van de laatste jaren zijn voor mij de Eusebiuskerk in Arnhem en de Domtoren in Utrecht. Iconische monumenten, een eer om aan te mogen werken.”

Martin: “Ik ben graag bezig met het versterken van de restauratiekennis binnen Jurriëns. Na een lastige periode groeit Jurriëns weer. We hebben vestigingen in Utrecht en Den Haag en een nieuwe vestiging in het zuiden is in oprichting. Er is voldoende werk, de uitdaging is nu om voldoende mensen te vinden. Om de kennis te verankeren, doen we van alles, zowel intern als extern. De collega’s nemen bijvoorbeeld onderling de uitvoeringsrichtlijnen door en wisselen daarbij kennis en ervaring uit. Onze vaklieden volgen cursussen bij het NRC en op individueel niveau kijken we wie een opleiding kan en wil volgen bij het NCE. Twee relatief jonge timmerlieden zijn gestart met de opleiding Specialist Restauratie Timmeren. Onze metselaars volgen een workshop over mortelsoorten bij de mortelleverancier.”

Hebben jullie naast erfgoed nog andere interesses? 

Erik Jan: “Ik zweefvlieg. Dat doe ik al sinds 1973. Ik heb ook een tijdje aan hanggliding gedaan, maar daar ben ik nu te oud voor. Dus ik ben weer teruggekeerd bij het zweefvliegen. De zweefvliegtuigen zijn enorm ontwikkeld sinds 1973, maar ook de navigatie en de wetgeving. Aan de ene kant maken de nieuwe technieken het mogelijk om verder en sneller te vliegen op zonne-energie, maar net als in de rest van de maatschappij wordt dat wel steeds meer aan banden gelegd. Verder houd ik van koken, wat, uit niet-officieel onderzoek, een bezigheid blijkt te zijn, die veel van mijn vakbroeders en -zusters gemeen hebben. 

Martin: “Mijn vrouw en ik wandelen graag, we zijn bezig met het lopen van het Pieterspad, van Pieterburen naar de Sint Pietersberg. Ik lees graag. Een van de leukste boeken van de laatste tijd is een boek over de geschiedenis van Felix Meritis in Amsterdam, het genootschap en het gelijknamige gebouw uit eind 18ede eeuw. Dat pand is door Jurriëns van 2017 tot 2019 gerestaureerd. Dat maakt het extra interessant om te lezen over de achtergrond van dit bijzondere monument. Verder probeer ik aan sport te doen voor de conditie.”

We wensen Erik-Jan en Martin veel plezier en succes toe bij de uitoefening van hun bestuursfunctie. Het bestuur bestaat verder uit Wim van der Maas, voorzitter a.i. en vertegenwoordiger van het GA-Platform Restauratie en Harry Klunder, bestuurslid en vertegenwoordiger van de Vereniging Timmerwerk Restauratie.