Oud-student Mannes Franken blikt terug op de opleiding Professional Restauratie

Even voorstellen

Mannes is geboren en getogen in Zutphen. Na zijn studie Bouwkunde (HTS) te hebben afgerond, is hij direct aan de slag gegaan bij Harmonische Architectuur. “Dit is de plek waar ik in aanraking gekomen ben met klassieke bouw, restauratie en herbestemmingen. In achttien jaar ben ik doorgegroeid van tekenaar tot projectleider en ik vond het nodig om meer kennis te hebben over restauratie. Ik wilde mezelf graag verder ontwikkelen en over de juiste kennis beschikken als ik op de steiger stond. Het is fijn om te weten wat je tekent en wat de achterliggende gedachte is. Daarnaast moet je ook de terminologie kennen, zodat je dezelfde taal spreekt als bouwvakkers en andere betrokken partijen. Dat zorgt uiteindelijk voor een beter resultaat”, zegt Mannes. Hij schreef zich in voor de NCE-opleiding Professional Restauratie en sindsdien heeft hij het erfgoedvirus helemaal te pakken. “Ik zie mijzelf in de toekomst zeker voor POM-bedrijven (professionele organisaties voor monumentenbehoud) werken”, zegt Mannes. Naast zijn eigen projecten werkt hij één dag in de week voor het Wijnhuisfonds, dat een POM-status heeft. Zijn contract bij Harmonische Architectuur heeft hij afgelopen zomer opgezegd en hij is nu op zoek naar een nieuwe uitdaging in het restauratieveld.

Mannes Franken.

Terugblikken op de opleiding

In 2024 is Mannes cum laude geslaagd voor de opleiding en hij herinnert zich de lesdagen nog goed. “Tijdens de eerste lesdag gingen we op excursie en tijdens de tweede lesdag kwamen de eerdergenoemde onderwerpen direct aan bod. Docent Willard van Reenen liet foto’s van klassieke details en materialen zien en dan moest je vertellen wat je zag. Het ging tijdens de opleiding echt om parate kennis en het thema ‘wat je niet kent, dat zie je niet’. Door te weten wat het is en waar het vandaan komt, ga je onderdelen en materialen herkennen en daadwerkelijk zien. Als ik door Zutphen reed, keek ik steeds vaker omhoog. Ik ging dingen herkennen, die me nooit waren opgevallen. De opleiding maakt je bewust van wat je ziet.”

Medestudenten

“Tijdens mijn eerdere opleiding lag de focus op het proces en projectmanagement en niet op materiaalkunde of bouwkennis. De onderwerpen van de NCE-opleiding waren nieuw voor mij. Ik begon voor mijn gevoel op een lichte achterstand. Ik was de enige student afkomstig van een architectenbureau, terwijl de andere studenten voornamelijk werkten voor restauratieaannemers of voor de Monumentenwacht. Zij hadden een stuk meer ervaring en de onderwerpen, die tijdens de lessen werden behandeld, kwamen zij ook tegen in hun dagelijkse werk.
Voor mij was het echt een aanwinst om naar de les te mogen. De bevlogenheid waarmee de docenten vertelden, zorgde voor een actieve houding en enthousiasme bij de groep. Ik heb geen minuut gemist, puur omdat ik het interessant vond. Dat geldt ook voor mijn medestudenten. De groep kwam uit alle windstreken van Nederland, maar elke vrijdagochtend was iedereen er. Na afloop van de opleiding is er nog steeds veel contact met de groep. We proberen elk jaar samen te komen en dan bezoeken we monumenten. Ik heb echt geluk gehad dat ik in deze groep ben beland.”

Schetswerk door Mannes.

Krachten bundelen

“Zoals ik al zei, was het een enthousiaste en gemotiveerde groep en het klikte vanaf dag één. Medestudent Edward van Dijk vertelde in het eerste jaar dat hij een agrarische schuur had gekocht, die hij wilde ombouwen tot woning. Het gaat om een monumentale veeschuur, die onderdeel is van een aantal agrarische opstallen in Maarsbergen. Deze opstallen hebben ze herontwikkeld tot een klein woondorp. Hij vroeg mij om te helpen met tekenwerk. Onze krachten, tekenaar/projectleider en restauratieaannemer, sloten goed op elkaar aan en we hebben samen een ontwerp gemaakt aan de hand van zijn wensen en volgens de regels. Mijn focus lag op de technische details en zijn focus lag op de bouwmethoden. We zijn samen naar de monumentencommissie geweest om het plan te presenteren en bij de dialoog spelen verschillende vragen een rol. Wat is wel en wat is juist niet passend met de monumentale waarden als leidraad? Hoe ga je bepaalde ingrepen vormgeven? Het is een samenkomst van vakgenoten met passie voor het vak en ze waren enthousiast over ons plan en het ontstaan van onze samenwerking. De vergunning is er gekomen en nu is Edward met zijn bedrijf bezig met de bouw. Dit kunstje, ik de vergunningaanvraag en hij de uitwerking, hebben we ondertussen al bij een viertal projecten uitgevoerd.”

Een getekende weergave en een foto van de westgevel in Maarsbergen.

Netwerkontwikkeling

“Ondertussen staat bij Edward het casco en help ik zijn buren, die de boerderij hebben gekocht, met het tekenwerk. Net als bij Edward zijn we gestart met het digitaal inmeten aan de hand van een total station, want archiefonderzoek had niks opgeleverd. Op basis daarvan teken ik de bestaande toestand en dat leidt tot een realistisch beeld, denk aan scheefstand, schadebeelden en dergelijke. Dat is een goede praatprent voor het gesprek met de monumentencommissie. Ook kun je aan de hand van die tekeningen het plan intekenen. Het stel dat de boerderij heeft gekocht, heeft geen kennis van de bouwwereld en dan moet je sturend optreden en het proces leiden om richting een vergunning te gaan.”

Detail schetswerk gemaakt door Mannes (links) en overzichtstekening van de veeschuur (rechts).

Ben je enthousiast geworden door het verhaal van Mannes? Kijk voor meer informatie over de opleiding Professional Restauratie op onze website. De eerstvolgende lichtingen zijn gepland in 2026 in Goes (januari) en Amersfoort (september).