Passie voor het hoveniersvak doorgegeven van vader op zoon
14-10-2024 | De studenten van de opleiding Hovenier Historisch Groen hebben geluk, want zij bezoeken elke lesdag een prachtig landgoed waar zij historische tuinen ontdekken en bekijken. Op locatie leren ze van specialisten over uiteenlopende onderwerpen gericht op groen erfgoed. Bas van der Hengst is tuinbaas bij buitenplaats Huis te Manpad in Heemstede en student aan de opleiding Hovenier Historisch Groen.
Even voorstellen
Bas is geboren en getogen op de historische buitenplaats in Heemstede. Deze buitenplaats heeft zijn vader 50 jaar beheerd en nu heeft Bas het stokje overgenomen. De liefde voor groen zit in zijn bloed. Hij is gestart met de lagere tuinbouwschool en heeft vervolgens de middelbare tuinbouwschool afgerond. Na een paar jaar voor een hoveniersbedrijf te hebben gewerkt, waar hij ook te maken kreeg met groen erfgoed, is hij voor zichzelf begonnen. Ondanks het feit dat hij in zijn eerste jaren als hovenier zei: “ik zal niet de baan van mijn vader overnemen”, treedt hij toch in de voetsporen van zijn vader. Ondertussen werkt hij al 10 jaar als tuinbaas bij buitenplaats Huis te Manpad.
Vader en zoon. Fred (links) en Bas (rechts) van der Hengst.
Hovenier versus hovenier historisch groen
De werkzaamheden van een hovenier, die zich richt op particulieren, verschillen wel degelijk met de werkzaamheden van een hovenier in de erfgoedsector. “Dat zit hem voornamelijk in het beseffen waar je mee bezig bent, dat je met erfgoed bezig bent. Op sommige plekken is het groen 100 jaar oud en op andere plekken misschien wel 500 jaar. Het draait om instandhouding en als je iets wil vernieuwen, dan ga je eerst onderzoek doen. Er komt meer voorbereidend werk bij kijken dan in de particuliere sector. Daar draait het simpelweg om wat de klant mooi vindt en hoeveel budget er is. Bij een particuliere tuin ben je meer bezig met het straten, onderhouden en timmeren, terwijl je als hovenier historisch groen bezig bent met ‘behouden’, je bent meer bij de tuin en je werkzaamheden betrokken. Je werkt vaak ook op één plek”, vertelt Bas.
Verdiepen van vakkennis
De NCE-opleiding Hovenier Historisch Groen kwam via sociale media onder zijn aandacht en die richt zich op het verdiepen van vakkennis gericht op de erfgoedsector. Bas: “Na 15 jaar in de particuliere wereld te hebben gewerkt en af en toe in het groen erfgoed was deze opleiding de kans om mijn kennis te verbreden. Dat is goed voor de stichting, het landgoed en voor mezelf.” In de tijd van zijn vader werden externe specialisten ingeschakeld om bepaalde klussen in de tuin op te pakken, bijvoorbeeld voor het vervangen van lanen of restauratieprojecten. De praktische kennis, zoals het snoeien van leifruit, was bij zijn vader wel degelijk aanwezig. Het hangt af van het type kennis of vaardigheden, die gevraagd worden. Dankzij het volgen van de opleiding vergaart Bas kennis met betrekking tot het voorbereidend werk, de achterliggende gedachte en het proces.
De opleiding
Bas’ vader heeft het vak in de praktijk geleerd en Bas werkte al als tuinbaas bij Huis te Manpad. Wat voegt de opleiding toe? “Je loopt af en toe tegen dingen aan, zoals het bepalen van de aanpak van een probleem. Op zo’n moment halen we externe specialisten in huis, maar eigenlijk wil ik er zelf gewoon meer van weten. Mezelf ontwikkelen op het gebied van historisch groen”, vertelt Bas. “Je hebt 8 blokken (o.a. kuipplanten, bloemborders, boselementen, stinzenplanten, etc.) en bij alle blokken heb je verschillende leraren en zij zijn specialisten op hun gebied. Zij hebben veel kennis en dat is prettig om mee te werken en om van te leren. Het tweede blok gaat over historie, het tot stand komen en het behouden. Dat is wel de basis voor de opleiding en voor je kennis. Bovendien bezoek je elke les een andere locatie en dat is prachtig. Het is prettig om te zien hoe er op de andere locaties gewerkt wordt.” Er is niet een bepaalde richting waar Bas zich in wil specialiseren, maar hij zou nog wel graag meer leren over het snoeien van leifruit. “Dat is zo’n specifiek onderwerp en dat heeft heel veel tijd nodig. Dat is doen doen doen en dat kan ik natuurlijk leren van mijn vader.”
Terug de schoolbanken in
Het is altijd even wennen om weer te starten met leren. Zeker als je al langere tijd werkt. Theorie en opdrachten horen bij een opleiding, maar het zijn niet de meest favoriete onderdelen van vakmannen, die het liefst buiten in de tuin werken. “De meeste medestudenten zijn zelfstandig hoveniers of zijn in dienst van hoveniersbedrijven, die ook groen erfgoed in hun portefeuille hebben. Er zijn weinig tuinbazen of mensen, die op landgoederen werken. Ik ben 47 jaar en ik heb al een tijd niet meer ‘geleerd’. Het is lastig om weer te leren. De opleiding is wel makkelijk in te passen naast een baan, omdat de opleiding over 4 jaar is verdeeld. Ook zie je daardoor de verschillende seizoenen ”, vertelt Bas.
“Aanrader, gelijk doen! Je verbreedt je kennis met de opleiding”, zegt Bas enthousiast over de opleiding. Ben jij geïnteresseerd in groen erfgoed en wil je er meer van weten? Wie weet is de opleiding Hovenier Historisch Groen iets voor jou. Meer informatie vind je op de opleidingspagina.