Studenten Professional Restauratie op onderzoek in Hervormde Kerk Beekbergen

In de theorieles voorafgaand aan de excursie kwam het gieten van kerkklokken aan de orde en de verschillende manieren van klokken luiden. Eenmaal in de Hervormde Kerk in Beekbergen, een rijksmonument, gingen de studenten aan de slag met de opdracht. “Aan de hand van een vragenlijst beoordeelden we de eikenhouten klokkenstoel. We keken of er houtaantasters aanwezig zijn, of de constructie van de klokkenstoel nog goed is en of de klok nog goed klinkt. Dat hebben we getest door er met een houten hamer op te slaan’, vertelt Léon.

Goed leren kijken

Wilfred wil de studenten leren om goed te kijken naar een monument om zo sporen of schades op te merken en na te denken over mogelijke oorzaken: “De leerlingen ontdekten dat van één klok het leertje van de klepel was doorgesleten. Van de andere klok bleek de slagrand te zijn beschadigd. Dit is een oude schade, die is ontstaan door een te harde klepel van mangaanbrons. Die klepel is in het verleden omgeruild voor een smeedijzeren klepel, maar de schade blijft natuurlijk zichtbaar. Ook vonden de studenten afgebroken bouten op de vloer. Er werd flink gespeurd naar waar deze bouten vandaan zouden komen. Uiteindelijk bleken alle onderdelen van de klokken nog vast te zitten. De bouten lagen er blijkbaar nog doordat de klokkenmaker na de reparaties
niet erg zorgvuldig had opgeruimd.”
Het leerdoel is goed geland bij Leon: “ Het was een leerzame oefening om goed om je heen te kijken en te beoordelen of je iets ziet wat niet in orde is.” Ook Thilo heeft veel opgestoken van de opdracht: “Het leuke is dat je echt moet kijken en voelen hoe zoiets in elkaar zit. Heel simpel, maar als je niet weet waar je moet kijken, is het toch best lastig. Na de vragen gemaakt te hebben, zijn ze klassikaal besproken; Wilfred gaf extra tips om voor een volgende keer beter te kijken, erg interessant!”

Studenten trekken de juiste conclusies

Wilfred kijkt tevreden terug: “De samenwerking tussen de studenten was erg goed. Op eigen initiatief vormden ze groepjes waarbij de één ging inspecteren en de ander ging notuleren. Het ene groepje inspecteerde de klokken en het andere groepje de klokkenstoel. De eikenhouten klokkenstoel was door het eeuwenlange gebruik behoorlijk versleten. De studenten hebben houtaantastingen geconstateerd van bonte knaagkever, houtworm, spinthoutkever en zelfs een boktor (nathoutboorder). Deze zijn gelukkig niet meer actief. Door de jaren heen is de klokkenstoel meerdere keren gerepareerd op een soms wat knullige manier. Toch concludeerden de studenten dat de klokkenstoel constructief voldoende stevig is en dat het niet nodig is om de knullige reparaties te verbeteren. Precies volgens de restauratieladder van de ERM.”

Een kijkje in de kapconstructie

Na de oefening bekeek de groep de kapconstructie en de recentelijk gerestaureerde gewelven, tot groot plezier van Léon: “Het is altijd erg indrukwekkend om in een kapconstructie te mogen kijken. Je loopt boven de gewelven van het schip van de kerk, waar je alle oude bouwsporen van de geschiedenis van de kerk kan zien.” Thilo maakte in de kerk foto’s van de gewelven die hij even later van bovenaf kon bekijken: “Het type gewelf wat mij opviel (door de opleiding), een netgewelf, kon ik nu van bovenaf herleiden. Voor een opname kan ik nu voortaan bepalen waar ik exact sta. De kerk had ik vanaf de begane grond goed in me opgenomen, vandaar dat ik dat wist welk type gewelf er zat.”

Leerzame excursies onlosmakelijk deel opleiding

De excursie maakt duidelijk hoe theorie (bouwgeschiedenis) en praktijk (restauratie) verbonden zijn. Excursies zijn een onlosmakelijk deel van de opleiding Professional Restauratie, waar de studenten veel van opsteken. “Het was een erg leuke excursie van een gedreven leraar, die het ons allemaal met enthousiasme wist over te brengen!” zegt Thilo tot besluit. 

Meer informatie 

Voor meer informatie over deze interessante opleiding, kijk hier: Professional Restauratie.