Veiligheid: een kwestie van motivatie en borging

“In de restauratie kom je tal van risico’s tegen”, aldus Willard, “in de lesstof van Organisatie en Bouwproces behandelen we daarom uitgebreid het onderwerp veiligheid. Dan kun je denken aan de verschillende soorten steigers en hoe je ziet of een steiger veilig is of niet. Ook allerlei soorten liften komen aan bod, het werken op hellende daken en het werken met gevaarlijke stoffen. In monumenten kun je asbest tegenkomen, dan moet je weten wat je moet doen. Verder behandelen we gereedschap, machines en persoonlijke beschermingsmiddelen. Per vakdiscipline zijn er specifieke risico’s. Een loodgieter, die oud lood van een dak haalt, kan aan de achterzijde loodwit tegenkomen. Dat is zwaar giftig. Daar moet je jezelf tegen beschermen. De studenten leren na te denken over veiligheid en gezondheid en hoe je in een plan van aanpak al aandacht besteedt aan veiligheid en hoe je daar in de uitvoering mee om gaat.”

Op alles voorbereid

“Naast mijn werk bij het NCE werk ik als zelfstandig bouwhistoricus. Ook ik heb te maken met veiligheidsrisico’s en wil op alles voorbereid zijn. Daarom heb ik een VOL-VCA-diploma, dat is een uitgebreidere variant dan het Basis-VCA-diploma”, vertelt Willard, “al weer een tijd geleden heb ik een bouwhistorische opname gedaan van een niet meer in gebruik zijnd industrieel monument, waarbij ik ook in de kelder moest zijn. Dan doe ik mijn veiligheidsbril en -masker op, want je weet van te voren niet wat daar voor apparatuur of machines hebben staan stampen, wat voor (fijn)stof daar aanwezig is en wat je aan gevaarlijke materialen (bv. asbest) tegen kunt komen. Ik heb standaard mijn persoonlijke beschermingsmiddelen (pbm’s) in de auto liggen. Dan grijp je nooit mis. 

Intrinsieke motivatie geborgd door certificaat

“We gaan het hebben van een Basis-VCA-diploma/certificaat (1) per 1 januari 2024 voor de meeste opleidingen verplicht stellen. Docenten moeten eveneens het diploma in huis te hebben voordat ze bij het NCE gaan lesgeven. Voor studenten, die vanaf 1 januari 2024 een NCE-opleiding gaan volgen, hanteren we de regel dat, bij ontbreken van het diploma/certificaat, zij dit gedurende de NCE-opleiding alsnog op eigen gelegenheid kunnen halen (2). Voordat zij examen kunnen doen, moeten ze dit aantonen. Belangrijk, want anders kunnen we geen diploma verstrekken”, legt Willard uit, “veiligheid is, net als restauratievakmanschap, iets waar je in eerste instantie zelf voor gemotiveerd wil zijn. En via een aantoonbaar diploma/certificaat borgen we dit. Bovendien is voor het grootste deel van de vakdisciplines waar wij in opleiden, het hebben van een Basis-VCA vanuit het kwalificatiedossier (KD) verplicht als branche-vereiste. Ook vanuit dat gegeven kunnen we er als NCE niet omheen. Het KD vormt immers het vertrekpunt voor het ontwikkelen van lesstof en het maken van praktijkopdrachten en examens. Dit voeren wij bij het NCE zo door. Bij enkele disciplines is het niet verplicht, daar gaan we kijken met de brancheverenigingen hoe we hiermee om willen gaan.”

Fotobijschrift: Inspectie van een leiendak als praktijkopdracht door studenten van de opleiding Inspecteur Gebouwd Erfgoed.

(1) of een bedrijfscertificaat met in een persoonlijk veiligheidspaspoort aantoonbaar gevolgde cursussen en/of trainingen op gebied van persoonsveiligheid. 

(2) Voor de studenten die vóór 1 januari 2024 zijn begonnen met een opleiding bij het NCE, is het Basis-VCA-diploma niet verplicht, maar we adviseren wel dringend om dit te behalen.