Veranderingen in het inspectie-vak goed geborgd in NCE-opleiding Inspecteur Gebouwd Erfgoed

“Ik ben zo blij met de opleiding Inspecteur Gebouwd Erfgoed”, valt Corrie met de deur in huis. Corrie kent de opleiding heel goed want ze was meelezer voor de nieuwe lesstof en dacht mee over de wensen en behoeften vanuit de beroepsgroep in de klankbordgroep. “De opleiding is in november vorig jaar al voor de eerste keer van start gegaan en er staat alweer een nieuwe groep te popelen om te beginnen”, vertelt Corrie, “Wat ik heel goed vind, is dat de opleiding voor een brede doelgroep is ontwikkeld. Dus niet alleen voor monumentenwachters, maar nadrukkelijk ook voor bouwkundig inspecteurs. Als deze twee groepen samen de opleiding gaan volgen, krijg je een nuttige kruisbestuiving.”  

Van alle markten thuis

“Je leert het inspecteren van monumenten vooral in de praktijk, maar je hebt er ook veel theoretische kennis voor nodig. Een inspecteur moet van veel markten thuis zijn. Hij of zij moet kennis hebben van materialen en schadebeelden, weten hoe er door de eeuwen heen gebouwd is, niet alleen kundig maar ook veilig een monument kunnen inspecteren en de bevindingen tot een leesbaar rapport kunnen verwerken. En, heel belangrijk, de inspecteur moet goed met de eigenaar van het monument kunnen communiceren en niet in alle wensen mee gaan. De inspecteur hoort er bijvoorbeeld voor te waken dat eigenaren niet te veel ‘botox’ gebruiken in hun monument en goed te kunnen uitleggen dat het bij de instandhouding van het monument gaat om het behouden van zoveel mogelijk historische materialen. Een monument is oud en dat mag je zien. Restauratie of onderhoud is goed gedaan als je niet kunt zien dat de vakman is geweest.” 

Ontwikkelingen in het vak

“Het inspectie-vak ontwikkelt zich. Waar we 20 jaar geleden vooral gericht waren op adviezen om een monument sober en doelmatig wind- en waterdicht te houden, hebben eigenaren van monumenten nu vragen over verduurzaming en over het energiezuinig maken van hun pand. De inspecteur moet antwoord kunnen geven op vragen over het plaatsen van dubbel glas of het aanbrengen van zonnepanelen op het dak. Je ziet ook dat de inspectierapporten tegenwoordig worden gebruikt als onderbouwing bij het aanvragen van subsidies. Dan is het belangrijk dat de inspecteur, de eigenaar en de subsidiegever het rapport op dezelfde manier lezen en begrijpen. Wat dat betreft zou het goed zijn als het deel van de opleiding dat over het schrijven van een rapport gaat, ook los als cursus aangeboden zou worden voor ervaren inspecteurs, die hun opleiding 20 jaar geleden hebben gevolgd. Dan blijft hun vakkennis goed up-to-date en passend bij de huidige praktijk.”

Samenwerking voor behoud van vakmanschap

Corrie werkt in het noorden veel samen met ROP Noord Nederland en de Vereniging Restauratie Noord, beiden ook vertegenwoordigd in de NCE Raad van Advies. “We hebben een mooi samenspel om leerlingen te koppelen aan restauratiebouwbedrijven. Sinds 2019 hebben alle partijen die zich in Noord-Nederland met restauraties bezighouden, hun krachten gebundeld in de Coöperatie Restauratie Noord. Onze samenwerking gaat de versnippering tegen. In het noorden kampen we met het aardbevingsgeweld. Ik heb herstelwerk van aardbevingsschade gezien waarvan ik denk ‘Hoe kun je dat zo doen?’. Er is veel vakkennis nodig voor het herstel, maar ook voor de versterking van de funderingen. Daarvoor moeten vaklieden opgeleid worden in het specialistische restauratiewerk. Daarnaast is het belangrijk dat bedrijven zich certificeren en hun restauratiedeskundigheid aantoonbaar maken. Het punt is: bij een monument kun je het maar één keer verkeerd doen want als de historische waarden eenmaal verloren zijn gegaan, dan krijg je ze niet meer terug.”

Meer weten over de opleiding? Kijk dan hier: Inspecteur Gebouwd Erfgoed. 

Klankbordgroep opleiding Inspecteur Gebouwd Erfgoed

Om goed aan te sluiten op de wensen en behoeften van de restauratiesector vraagt het NCE per vakdiscipline een klankbordgroep om mee te denken over de inhoud van nieuwe restauratie-opleidingen. Ook nadat de opleiding ‘klaar’ is, blijft de klankbordgroep verbonden met het NCE. Zo blijven de lijnen tussen het NCE en het werkveld van de betreffende vakdiscipline kort. Voor de opleiding Inspecteur Gebouwd Erfgoed denken vertegenwoordigers van onderstaande bedrijven en organisaties mee.

Vakgroep Restauratie

• Kees van Buuren – Aannemingsbedrijf Draisma BV Apeldoorn

Vereniging Architecten Werkzaam in de Restauratie (VAWR)

• Petra van Diemen – Archivolt Architecten, Amsterdam

Monumentenwacht NL

• Ernst van der Grijp – Monumentenwacht Gelderland
• Corrie Boer – Monumentenwacht Groningen

Vereniging Adviesbureaus Monumentenzorg (VAM)

• Daan Holtzer – Bouw- en restauratieadviesburo Daan Holtzer

Professionele monumenteneigenaren / opdrachtgevers

• Agni Ramcharan – Rijksvastgoedbedrijf
• Ruth van der Puijl –  Stadsherstel Amsterdam